مدت هاست که اثرات زیست محیطی سازه های سنتی و حتی مدرن، دامن گیر طبیعت و اکوسیستم بوده است. مواردی مثل دور ریز های ساخت و ساز، عدم استفاده از مصالح دوستدار محیط زیست و همچنین اتلاف انرژی همگی از اسیب های وارد شده از سازه های ساخت انسان به طبیعت است.
معماری پایدار یا Sustainable Architecture یکی از شاخه های نوین معماری است که در سال های اخیر رواج زیادی پیدا کرده است. هدف از معرفی چنین شاخه ای از معماری، که با نام های معماری پایا یا معماری سبز نیز شناخته می شود، به حداقل رساندن آسیب هایی است که سازه های معماری به طبیعت وارد می کنند. همچنین کاهش مصرف انرژی در این سازه ها، یکی دیگر از اهداف معماری پایدار است.
اما معماری پایدار چگونه تحقق می یابد؟
- بکارگیری بیشتر انرژی های تجدید پذیر
- استفاده از مصالح ساختمانی پایدار
- نقشه کشی پایدار
- مدیریت پسماند
- استفاده کمتر از سوخت های فسیلی
بکارگیری بیشتر انرژی های تجدید پذیر
مهم ترین هدف معماری پایدار، بهینه سازی مصرف انرژی در ساختمان هاست. به همین دلیل طراحان و معماران بسیاری از تکنیک ها را بکار می گیرند تا با به حداقل رساندن هزینه ها، راه های نوینی برای کاهش مصرف انرژی ساختمان ها بیابند. این راه ها عبارتند از: قرار گیری ساختمان در بهترین موقعیت از نظر در دسترس بودن انرژی خورشیدی و باد، استفاده از پنل های خورشیدی در پشت بام ساختمان ها برای تولید برق و یا بکارگیری توربین های بادی کوچک برای چند بلوک ساختمانی جهت تولید برق می تواند از مثال هایی برای بهینه سازی روش تولید انرژی باشد. این راه حل ها، علاوه بر اینکه در هدر رفت انرژی از نیروگاه تا مصارف خانگی موثر است، هزینه تمام شده انرژی تولید شده برای مصرف کننده را هم کاهش می دهد.
استفاده از مصالح ساختمانی پایدار
یکی دیگر از اقدامات لازم برای تحقق معماری پایدار، استفاده از مصالح ساختمانی پایداره. استفاده از چنین مصالحی اولا با هدف ایجاد بیشترین سازگاری با محیط زیست و دوما کاهش تاثیرات منفی ناشی از ساخت است. در این روش معماران تلاش می کنند با استفاده از مصالح ساختمانی پایدار و قابل بازیافت، در کاهش هزینه کلی ساختمان سازی اثر قابل توجهی ایجاد کنند. با تحقق چنین هدفی، سازه های پایدار تری برای نسل های آینده خواهیم داشت که کمتر به مرمت، بازسازی و یا نوسازی احتیاج دارند.
نقشی کشی و طراحی ساختمان پایدار
مدل‌سازی اطلاعات ساختمان یا BIM یکی دیگر از اقداماتی است که آرشیتکت ها در یک معماری پایدار انجام می دهند و شامل تجزیه و تحلیل اطلاعات مدل سازی مفهومی و توپوگرافی می شود. این اطلاعات به معماران کمک می کند تا اثرات زیست محیطی سازه در محل مورد نظر را به صورت پیوسته بررسی کنند و بتوانند طرحی پایدار و سازگار با طبیعت ایجاد کنند.
مدیریت پسماند
یکی دیگر از اهداف معماری پایدار مدیریت پسماند است. در واقع نحوه مدیریت پسماند ساختمان ها شامل استفاده از مواد اولیه و مصالح بازیافت شده مثل الوارهای بازیافتی و مس بازیافتی می شود. با استفاده از مواد بازیافتی ، هزینه و انرژی کل مصرفی برای تولید این مصالح کاهش می یابد و همچنین با استفاده دوباره از مواد اولیه، از هدر رفت مصالح جلوگیری می شود. همچنین معماران سعی می کنند به جای تخریب و دوباره ساختن سازه قدیمی، آن را تا جای ممکن با بازسازی در بخش های مختلف، مناسب نیاز روز تغییر بدهند. به طور مثال هر قطعه چوب یا سنگ مصرفی بازیابی می شود و با تغییر کاربری آن، در بخشی دیگر مورد استفاده قرار می گیرد.
جمع بندی
در نهایت، هدف اصلی ایده معماری پایدار یا معماری پایا، برای حفظ و نگهداری محیط زیست ایجاد شد، تا با رعایت اصولی مهندسی شده، سازه های با طبیعت سازگار تر، با طول عمر بیشتر و انعطاف پذیری بیشتر در برابر پدیده های طبیعی ایجاد کنیم. سازه هایی که با مصرف بهینه انرژی و مواد اولیه ایجاد و پس از ساخت هم در مسیر کاهش مصرف انرژی برای افراد قرار داده شده اند. سازه هایی که برای آیندگان ما بجا می مانند چرا که راز ماندگاری هر چیز در این کره خاکی، همگام شدن با طبیعت است.